Là một bộ phận quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng, báo chí cách mạng nước ta do Chủ tịch Hồ Chí Minh là người sáng lập, ngay từ khi ra đời đã mang trong mình sứ mệnh của một lực lượng xung kích, là vũ khí sắc bén góp phần đắc lực vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.

Tròn một thế kỷ đồng hành cùng dân tộc, báo chí cách mạng Việt Nam khẳng định vai trò tiên phong, là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng – văn hóa, là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Báo chí đã phản ánh kịp thời toàn diện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà đất nước ta đã đạt được trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do của dân tộc và sau gần 40 năm đổi mới đất nước; phản ánh chân thực, thực tiễn, sinh động đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước; đồng thời, tuyên truyền, lan tỏa các giá trị đạo đức, văn hóa, lối sống tốt đẹp của con người Việt Nam, những tấm gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến trong các lĩnh vực của đời sống xã hội với tinh thần "lấy cái đẹp dẹp cái xấu". Báo chí là tuyến đầu tích cực bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kịp thời đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, phản động, cơ hội có tính bịa đặt, vu khống, gây chia rẽ nội bộ, đoàn kết trong Đảng và xã hội.

Khi đất nước còn trong vòng nô lệ, báo chí là tiếng kèn thức tỉnh và động viên nhân dân đứng lên làm cách mạng đánh đổ chế độ thực dân, phong kiến, giải phóng dân tộc, giành chính quyền về tay nhân dân. Khi có chính quyền thì báo chí động viên sức mạnh toàn dân tộc giữ gìn chính quyền, bảo vệ thành quả cách mạng, tiến hành kháng chiến chống xâm lược, giành độc lập thống nhất, đưa đất nước tiến lên một giai đoạn phát triển mới. Khi đất nước hòa bình, báo chí được Đảng trao cho sứ mệnh tiên phong trong việc tuyên truyền, giáo dục về đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, phản ánh thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tố quốc.

Từng câu chuyện trong cuốn sách vừa gần gũi, vừa sâu sắc, cho thấy người làm báo không chỉ tác nghiệp, mà còn chiến đấu, hy sinh, gìn giữ đạo đức nghề nghiệp. Qua đó, độc giả cảm nhận được tâm huyết và bản lĩnh của các thế hệ nhà báo cách mạng, cùng vẻ đẹp thầm lặng của những ngòi bút nguyện luôn đấu tranh cho sự thật và công lý.

Cuốn sách tập hợp nhiều câu chuyện nghề tiêu biểu, mang tính biểu tượng cao. "Từ viên gạch hồng đến ngôi nhà báo chí cách mạng" kể lại hành trình đặt nền móng cho nền báo chí cách mạng Việt Nam của báo Thanh niên gắn với tên tuổi của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. "Học viết báo từ đời sống và giai cấp công nhân" khẳng định báo chí cách mạng phải gắn bó với thực tiễn, nhân dân là trung tâm sáng tạo.. Một số tác câu chuyện ghi dấu ấn mạnh mẽ về nhà báo Trường- Chinh, Xuân Thủy như "Sự cố mất hòm đựng giấy in măng sét", "Làm báo trên chõng tre"… "Câu chuyện sau bức ảnh hai người lính" của nhà báo Chu Chí Thành - minh chứng cho sức mạnh hòa giải bằng hình ảnh. Bên cạnh đó, "Để mỗi nhà báo thực sự là thư ký của thời đại" của nhà báo Hà Đăng khơi mở suy ngẫm về vai trò định hướng xã hội của báo chí trong thời kỳ đổi mới; Câu chuyện về cụm từ nổi tiếng "Mắt sáng, lòng trong, bút sắc" của nhà báo Hữu Thọ đặt ra chuẩn mực nghề nghiệp bền vững. "Từ người lính thích viết báo đến người thầy của làng báo" được nhà báo Tạ Ngọc Tấn kể lại một cách chân thực những đam mê cá nhân đến sự nghiệp đào tạo báo chí.

Cuốn sách không chỉ là câu chuyện của từng con người, mà còn là ký ức sống động về các cơ quan báo chí - những "cột mốc" gắn liền với từng thời kỳ lịch sử. Từ hành trình xây dựng Báo Nhân Dân - cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng, đến quá trình hình thành tờ Tin tức (TTXVN) trong điều kiện khẩn trương, đầy áp lực. Tờ Sài Gòn Giải Phóng, ra đời ngay sau ngày thống nhất đất nước, mang trên mình trọng trách lớn trong công tác tư tưởng tại một vùng đất từng bị chia cắt.

Không thể không nhắc đến các loại hình truyền thông khác như phát thanh, truyền hình, phim tài liệu - với những bản tin đầu tiên vang lên từ Đài Tiếng nói Việt Nam, những khung hình phát sóng đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam, hay những thước phim do Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương thực hiện - tất cả đều góp phần làm nên một diện mạo báo chí cách mạng toàn diện và sống động.
 

100 chuyện nghề" được xuất bản đúng dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6 - như một món quà tri ân sâu sắc thay lời chúc, thay cho những bó hoa gửi tới các nhà báo hôm qua, hôm nay và mai sau. Cuốn sách có thể dành tặng đồng nghiệp, người thân, thầy cô làm báo - như một cách giữ gìn ký ức nghề và truyền lại ngọn lửa đam mê cho thế hệ tiếp nối.

Với hình thức thể hiện dung dị, ngôn ngữ gần gũi và giàu cảm xúc, cuốn sách không chỉ dành cho những người trong nghề mà còn là tài liệu quý cho bạn đọc yêu báo chí, nghiên cứu truyền thông, hoặc đơn giản là những ai muốn hiểu sâu hơn về một nghề luôn gắn bó với vận mệnh đất nước.

"100 chuyện nghề" là một lời nhắn nhủ rằng: Viết báo không chỉ là một công việc, mà là một sứ mệnh. Mỗi trang sách là một lời tri ân, là ký ức nghề báo được lưu giữ bằng ngôn từ và cũng là ngọn lửa tiếp tục soi đường cho những cây bút trẻ vững bước trên hành trình làm báo vì dân, vì nước.

Diệp Anh